Ngài Mahāsi cho người mới: Một lộ trình hành trì rõ ràng và xác thực.

Với những người lần đầu bén duyên với thiền môn, việc ngồi thiền thường được hình dung như một trạng thái an tĩnh hiếm có, hay là một cảm giác hạnh phúc, lạc thọ cần phải chiếm hữu. Song, khi bước vào lộ trình Ngài Mahāsi cho người mới, chúng ta sẽ nhận ra một quan điểm hoàn toàn mới mẻ: tu tập không phải để trở thành một thực thể xa lạ, mà cốt để thấu hiểu bản thể một cách tường tận ngay tại đây và bây giờ.

Qua các bài kinh nghiệm trong Ngài Mahasi bài giảng, Vị thầy luôn chỉ dạy một triết lý sơ đẳng nhưng vô giá: hãy chú tâm vào các diễn biến nơi thân và tâm, đúng với bản chất thực tại của chúng. Hành giả không cần đến sự hình dung hay tư duy logic, hay cố gắng áp đặt một cảm giác đặc biệt nào. Cốt lõi chỉ nằm ở sự “ghi nhận” — một cái biết bền bỉ, chân thực và không phê phán.

Trong giai đoạn đầu, lối thực hành của Ngài Mahāsi rất phù hợp bởi phong cách làm việc bài bản, sáng tỏ và không hề khó thực hiện. Hành giả sẽ được chỉ dẫn tập trung vào một đề mục quen thuộc: đó là sự phồng và xẹp của bụng khi hơi thở ra vào. Lúc bụng phồng thì hay biết là “phồng”, lúc bụng xẹp thì hay biết là “xẹp”. Mọi việc chỉ cần đơn giản như vậy. Nếu suy nghĩ khởi lên, hãy thầm ghi nhận “nghĩ, nghĩ”; khi có tiếng động phát sinh, hãy lập tức ghi nhận "nghe". Đừng tự trách móc hay nảy sinh tâm lý khó chịu, mà hãy điềm tĩnh trở lại với đối tượng trung tâm.

Trong nội dung của Ngài Mahasi bài giảng, Ngài thường truyền đạt: chính cái thấy biết tỉnh thức này, nếu được duy trì đúng đắn và đều đặn, sẽ dần hiển lộ bản chất vô thường, khổ và vô ngã của vạn pháp. Hành giả mới không nhất thiết phải am tường giáo luật từ thuở ban đầu. Nếu hành trì đúng đắn, trí tuệ sẽ tự khắc chín muồi qua thời gian.

Một khía cạnh then chốt trong kỹ thuật Ngài Mahāsi cho người mới là thái độ hành trì. Bậc Đạo sư không cổ xúy việc nỗ lực quá sức, cũng chẳng đồng tình với sự lười nhác. Quan trọng là duy trì sự nỗ lực điều độ, chánh niệm hài hòa và lòng kiên tâm sắt đá. Thiền định tuyệt nhiên không phải là một cuộc chạy đua thành tích, mà chính là nẻo quay về để nhìn sâu vào từng nhịp đập của thân và tâm.

Không chỉ thực hành khi tọa thiền, Ngài Mahāsi còn đề cao việc mang tỉnh thức vào mọi hành vi sinh hoạt: đi, đứng, nằm và ngồi. Lúc di chuyển, ghi nhận là đi; lúc bất động, ghi nhận là đứng. Nhờ vậy, sự hành trì không bị khu biệt trong những giờ tọa thiền, mà biến chuyển thành một thói quen tự nhiên trong đời sống mỗi ngày.

Với những người mới tập, con đường theo Ngài Mahāsi cho người mới là một đạo lộ trung thực và chắc chắn. Chẳng cần những tín ngưỡng cực đoan hay mong cầu các hiện tượng lạ thường. Chỉ cần sự chân thành trong quan sát, tính nhẫn nại trong thực hành, và sự khiêm nhường để rút ra bài học từ thực tại nơi bản thân. Dựa trên đó, trí tuệ sẽ dần dần được khơi mở một cách tự here tính.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *